Απαντήσεις σε συνταξιοδοτικά θέματα
ΣΥΝΤΑΞΙΟΔΟΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ και 13 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
από το Γιάννη Μπαλάγκα
7 Ιουνίου 2008
1. Πώς υπολογίζεται η σύνταξη στους παλιούς ασφαλισμένους από 1-1-2008;
1. Με βάση το νόμο 3029/2002 αλλάζει ο τρόπος υπολογισμού των συντάξεων του Δημοσίου από 1-1-2008. Η αλλαγή αυτή έχει γίνει γνωστή στους ασφαλισμένους με έναν τρόπο ανεπαρκή, ώστε να έχει δημιουργηθεί μεγάλη σύγχυση και ανασφάλεια με αποτέλεσμα να συμβάλει και αυτή μαζί με το φόβο για το νέο ασφαλιστικό στον τριπλασιασμό των αποχωρούντων από το δημόσιο την τελευταία διετία.
Διευκρινίζεται λοιπόν ότι για κάποιον που θα συνταξιοδοτηθεί από το 2008 και μετά ,η σύνταξή του θα υπολογιστεί ως εξής: Για τα έτη υπηρεσίας που έχουν συμπληρωθεί μέχρι 31-12-2007 θα υπολογιστούν με βάση τον τελευταίο μισθό που θα έχει, όταν εξέλθει της υπηρεσίας και με ποσοστό αναπλήρωσης το 80% του βασικού του μισθού. Για τα χρόνια που θα συμπληρωθούν από 1-1-2008 και μετά , μόνο γι’ αυτά τα χρόνια το ποσοστό αναπλήρωσης μειώνεται σταδιακά από το 80% στο 70% σε δέκα χρόνια και ολοκληρώνεται το 20017.
Η επιλογή να αποχωρήσει κάποιος νωρίτερα για να μην τον πιάσει αυτή η μείωση, είναι εντελώς λαθεμένη, αφού το κέρδος που θα έχει από την αύξηση των ετών ασφάλισης είναι πολλαπλάσιο από τη ζημιά που θα υποστεί από τη μείωση του ποσοστού αναπλήρωσης. Aκόμα και το 2017 που ολοκληρώνεται η μείωση του ποσοστού αναπλήρωσης , η μείωση της σύνταξης κάποιου που αποχωρεί με 35 χρόνια υπηρεσίας δεν ξεπερνά το 6,10% σε σχέση με το παλιό σύστημα, δηλ. αν υπολογίζονταν όλα τα χρόνια με ποσοστό αναπλήρωσης 80%.. Αντίθετα αν κάποιος, αντί να φύγει στα 30 χρόνια υπηρεσίας, φύγει στα 35, το κέρδος που θα έχει στη σύνταξή του λόγω της αύξησης των ετών ασφάλισης φθάνει το 25%.
2. Ο χρόνος της στρατιωτικής θητείας συνυπολογίζεται για τη θεμελίωση του συνταξιοδοτικού δικαιώματος;
2. Ο χρόνος της στρατιωτικής θητείας συνυπολογίζεται μαζί με την υπόλοιπη δημόσια υπηρεσία για τη θεμελίωση του συνταξιοδοτικού δικαιώματος ( με εξαγορά ή χωρίς εξαγορά.)
3. Ποιοι εξαγοράζουν τη στρατιωτική τους θητεία και τι θα κερδίσουν;
3. Τη στρατιωτική τους θητεία την εξαγοράζουν όσοι μέχρι 31-12-97 δεν είχαν κλείσει 25 έτη υπηρεσίας, στην οποία συμπεριλαμβάνεται η δημόσια προϋπηρεσία και η στρατιωτική θητεία. Για τους ασφαλισμένους από 1-1-83 συμπεριλαμβάνεται και ο χρόνος ασφάλισης στον ιδιωτικό τομέα, αρκεί η δημόσια υπηρεσία να είναι τουλάχιστον 5ετής. Η εξαγορά γίνεται με ποσοστό 6,67% στο βασικό μισθό και συμφέρει πάντοτε μέχρι τα …40 χρόνια υπηρεσίας, αν μπορεί κάποιος να παραμείνει.
4. Ποιοι εξαγοράζουν το χρόνο απασχόλησης στον ιδιωτικό τομέα ;
4.Αυτοί που είναι διορισμένοι πριν το 83, θα χρειαστεί να εξαγοράσουν το χρόνο απασχόλησης στον ιδιωτικό τομέα με την καταβολή συμπληρωματικής εισφοράς 7% στο βασικό μισθό που έχουν.
Αυτοί που είναι διορισμένοι μετά το 83, δεν εξαγοράζουν το χρόνο ασφάλισης στον ιδιωτικό τομέα αλλά θα συνταξιοδοτηθούν με το σύστημα της διαδοχικής ασφάλισης, δηλ. το δημόσιο θα υπολογίσει τόσο τη σύνταξη που αντιστοιχεί στα χρόνια ασφάλισης του δικού του τομέα όσο και του συμμετέχοντα φορέα (ΙΚΑ , ΤΕΒΕ κλπ) Δηλ. ένα κομμάτι της σύνταξης θα είναι από αυτούς τους φορείς και θα είναι μικρότερο, από ότι αν ήταν στο
δημόσιο αυτά τα χρόνια, κατά 15% ή 20% ή και περισσότερο ανάλογα με τα χρόνια ασφάλισης σε αυτούς τους φορείς.
5. Στη διαδοχική ασφάλιση πότε συμφέρει η ξεχωριστή σύνταξη από κάθε φορέα
5. Ξεχωριστή σύνταξη από δύο ή περισσότερους φορείς μπορεί να πάρει κάποιος ασφαλισμένος μετά το 83 κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις. Π.χ γυναίκα εκπ/κός 58 ετών με 35 χρόνια ασφάλισης εκ των οποίων 17 στο ΙΚΑ και 18 στο δημόσιο μπορεί να πάρει ενιαία σύνταξη άμεσα με το σύστημα της διαδοχικής ασφάλισης. Τη συμφέρει όμως να πάει 60 ετών και να πάρει ξεχωριστή σύνταξη από κάθε φορέα. Η ξεχωριστή σύνταξη συμφέρει καλύτερα αλλά αυτό εξαρτάται και από τις προϋποθέσεις που θέτει ο κάθε ασφαλιστικός φορέας π.χ το ΙΚΑ θέλει το λιγότερο 15 χρόνια υπηρεσίας και το 60ό έτος ηλικίας για τις γυναίκες ή το 65ο για τους άνδρες. Το ΤΕΒΕ θέλει το 65ο έτος για άνδρες και γυναίκες.)
6. Πότε με συμφέρει να βγω στη σύνταξη;
6. Στα 33 χρόνια, όταν πάρει κάποιος το Μ.Κ 1, ο μισθός είναι ίδιος με τη σύνταξη. (αυτό φαίνεται μετά την εκκαθάριση της φορολογικής δήλωσης).
Μετά τα 33 χρόνια η σύνταξη μαζί με τα Ταμεία αυξάνεται κατά 45 με 50 ευρώ μέχρι τα 35 και μετά τα 35 χρόνια αυξάνεται κατά 30 περίπου ευρώ.
7. Οι αναπληρωτές πώς θα υπολογίσουν το χρόνο που δούλεψαν για την κύρια σύνταξη και τα Ταμεία;
7. Οι πριν το 83, κύρια σύνταξη θα πάρουν από το δημόσιο. Ως προς τα Ταμεία θα πρέπει να αναζητήσουν αντίγραφα των μισθοδοτικών καταστάσεων για να δουν ποια Ταμεία έκαναν κρατήσεις. Αυτά που τους έκαναν κρατήσεις και για όσο χρόνο τους έκαναν, ο χρόνος αυτός αναγνωρίζεται ως συντάξιμος χωρίς πληρωμή. Μόνο το Μ.Τ.Π.Υ ζητεί πρόσθετη εισφορά 2% για να αναγνωρίσει αυτόν το χρόνο και είναι συμφέρον να πληρώνεται..
Οι μετά το 83, για το χρόνο αυτόν που είχαν ασφάλιση στο ΙΚΑ ισχύει ό,τι και για τη διαδοχική ασφάλιση. Δηλ. θα πάρουν για το κομμάτι αυτό της υπηρεσίας τους σύνταξη από το ΙΚΑ. Τα Ταμεία δεν τους έκαναν κρατήσεις. Είχαν όμως επικουρική ασφάλιση στο ΙΚΑ και έχουν τη δυνατότητα να μεταφέρουν τις κρατήσεις γι αυτή την επικουρική ασφάλιση στο ΤΕΑΔΥ χωρίς πληρωμή.
8. Συμφέρει η εξαγορά στα Ταμεία (ΜΤΠΥ και ΤΕΑΔΥ)
8. Κατά κανόνα δε συμφέρει. Πχ ένας που αποχωρεί με 34 χρόνια υπηρεσίας και Μ.Κ.1 για να αναγνωρίσει 1 χρόνο στο ΤΕΑΔΥ θα καταβάλει 1634 χ 6% χ 12 =1176,48 € για να πάρει μια διαφορά 9 € καθαρά παραπάνω το μήνα. (286 € στα 34 χρόνια ,295 € στα 35)
9 .Ο χρόνος ασφάλισης στον ΟΓΑ υπολογίζεται ως συντάξιμος;
9. Υπολογίζεται ως συντάξιμος για όσους ασφαλίστηκαν μετά την 1-1-98 ,όταν ο ΟΓΑ έγινε οργανισμός κύριας ασφάλισης.
10. Ο χρόνος ασφάλισης που έχει πραγματοποιηθεί στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης συνυπολογίζεται για τη θεμελίωση του συνταξιοδοτικού δικαιώματος:
10. Ναι, εφόσον είναι ισοδύναμος με τον αντίστοιχο χρόνο που λαμβάνεται υπόψη από την ελληνική συνταξιοδοτική νομοθεσία. Π.χ εκπαιδευτικός που δούλεψε πριν το διορισμό του 5 χρόνια σε σχολείο της Γερμανίας και 20 στην Ελλάδα, θεμελιώνει δικαίωμα σύνταξης, αλλά από την Ελλάδα θα πληρωθεί για 20 έτη, αφού τον γερμανικό δημόσιο θα του δώσει σύνταξη γι αυτά τα χρόνια σύμφωνα με τα όρια ηλικίας που ισχύουν εκεί.
11. Πως θα υπολογιστεί η σύνταξη στους νέους ασφαλισμένους:
11. Η σύνταξη υπολογίζεται σε ποσοστό 2% του μηνιαίου ασφαλιστέου μισθού για κάθε χρόνο ασφάλισης. Όταν λέμε ασφαλιστέος μισθός εννοούμε το πηλίκο της διαίρεσης του συνόλου όλων των αποδοχών, που έλαβε ο ασφαλισμένος κατά την τελευταία πενταετία προ της εξόδου του από την υπηρεσία, χωρίς τα δώρα των εορτών και του επιδόματος αδείας δια των μηνών ασφάλισης των ετών αυτών (60).
12. Ποια σύνταξη είναι πλήρης και ποια πρόωρη;
12. Πλήρης σύνταξη δεν είναι μόνο αυτή που αντιστοιχεί στα 35 χρόνια υπηρεσίας. Όλες οι συντάξεις είναι αναλογικές, ανάλογα δηλ. με τα χρόνια υπηρεσίας. Επομένως και οι συντάξεις με 28 , 30 κλπ. χρόνια υπηρεσίας θεωρούνται πλήρεις αλλά θα είναι ανάλογες με τα χρόνια υπηρεσίας, 28/35 ή 30/35.
Πρόωρη συνταξιοδότηση είναι αυτή που ο νόμος δίνει το δικαίωμα σε ορισμένες περιπτώσεις να πάρει κάποιος τη σύνταξη νωρίτερα του προβλεπόμενου ορίου ηλικίας, μειωμένη σήμερα κατά 4,5% για κάθε μήνα που υπολείπεται του αντίστοιχου ορίου ηλικίας. Π.χ ασφαλισμένη μετά την 1-1-93, μητέρα ανήλικων παιδιών, μπορεί να πάρει σύνταξη, αν έχει 20 χρόνια υπηρεσίας και ηλικία 55 ετών . Η σύνταξη που θα πάρει θα είναι ανάλογα με τα χρόνια υπηρεσίας 20/35. (πλήρης)
Ο νόμος όμως της δίνει το δικαίωμα, αν θέλει, να την πάρει 5 έτη νωρίτερα, στο 50ό έτος ηλικίας, μειωμένη όμως κατά 22,5% (5 χ 4,5%) Είναι αυτό που λέμε ποινή. Δηλ. ενώ στην πρώτη περίπτωση θα πάρει ολόκληρη τη σύνταξη που αντιστοιχεί στα 20/35 χωρίς ποινή, στην πρόωρη θα πάρει τη σύνταξη που αντιστοιχεί στα 20 /35 μειωμένη κατά 22,5%
13. Υπάρχει ο φόβος με το νέο ασφαλιστικό της κυβέρνησης να εγκλωβιστούμε και να φύγουμε σε μεγάλη ηλικία ;
13.Ο νέος ασφαλιστικός νόμος, που ψήφισε πρόσφατα η Κυβέρνηση, αφορά βεβαίως τους φορείς, που εποπτεύονται από το Υπουργείο Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας. Για το δημόσιο τομέα θα ακολουθήσει άλλο ασφαλιστικό νομοσχέδιο, ενδεχόμενα το φθινόπωρο, όταν θα έχει βγει και η απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου που αφορά την εξίσωση ορίων ηλικίας ανδρών και γυναικών στο σύστημα ασφάλισης του δημοσίου.
Οι αλλαγές που αφορούν την αύξηση των ορίων ηλικίας θα είναι ίδιες, διότι από 1-1-83 έχουμε την εφαρμογή της διαδοχικής ασφάλισης και επιζητείται η εναρμόνιση των ορίων ηλικίας των ασφαλισμένων του δημοσίου με τα όρια ηλικίας των ασφαλισμένων των άλλων ασφαλιστικών φορέων. Οι κυριότερες αλλαγές που έγιναν στο νόμο αυτό και θα επηρεάσουν και το δημόσιο τομέα έχουν ως εξής:
1. Διορισθέντες μέχρι 31-12-82. Δε φαίνονται να επηρεάζονται από την αύξηση των ορίων ηλικίας.
2. Διορισθέντες από 1-1-83 μέχρι 31-12-92.
Oι κυριότερες αλλαγές που θα επηρεάσουν αυτή την κατηγορία θα είναι οι εξής:
α) Οι μητέρες με 3 παιδιά που μπορούν να συνταξιοδοτηθούν σήμερα με 20 χρόνια υπηρεσίας χωρίς όριο ηλικίας, από 1-1-20013 χρειάζονται 20 χρόνια υπηρεσίας και το 50 έτος της ηλικίας.
β) Οι μητέρες με ανήλικα παιδιά που μπορούν να συνταξιοδοτηθούν σήμερα με 25 χρόνια υπηρεσίας και το 50ό έτος της ηλικίας, από 1-1-2013 το 50ό έτος αυξάνεται κατά 1 έτος και ολοκληρώνεται το 2017 ,οπότε απαιτούνται 25 έτη υπηρεσίας και ηλικία 55 ετών.
Εδώ η αύξηση δεν είναι μόνο τα 5 χρόνια αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις πολύ περισσότερο, αφού προβλέπεται η ανηλικότητα του παιδιού και ο συντάξιμος χρόνος να συντρέχουν αθροιστικά κατά τη συμπλήρωση του προβλεπόμενου ορίου ηλικίας.
γ) Άνδρες και γυναίκες της κατηγορίας αυτής που μπορούν να συνταξιοδοτηθούν σήμερα με 35 χρόνια υπηρεσίας και ηλικία 58 ετών, από 1-1-2013 το 58ο έτος αυξάνεται σταδιακά κάθε χρόνο κατά 1 εξάμηνο και ολοκληρώνεται το 2016, οπότε απαιτούνται 35 έτη υπηρεσίας και ηλικία 60 ετών.
Επομένως όλες οι αλλαγές θα αρχίσουν να εφαρμόζονται από 1-1-2013
Νέοι ασφαλισμένοι (από 1-1-93 και μετά)
Oι κυριότερες αλλαγές που θα επηρεάσουν αυτή την κατηγορία θα είναι οι εξής:
Οι μητέρες με 3 παιδιά που μπορούν να συνταξιοδοτηθούν σήμερα με 20 χρόνια υπηρεσίας και ηλικία 56 ετών, από 1-1-2013 απαιτείται το 59ο έτος,
με 4 παιδιά, 20 χρόνια υπηρεσίας και ηλικία 53 ετών , από 1-1-2013 απαιτείται το 57ο έτος και
με 5 παιδιά και άνω 20 χρόνια υπηρεσίας και ηλικία 50 ετών, από 1-1-2013 απαιτείται το 55ο έτος της ηλικίας.
Οι μητέρες με ανήλικα παιδιά αυτής της κατηγορίας που μπορούσαν να συνταξιοδοτηθούν πρόωρα στο 50 έτος με μείωση στη σύνταξή τους 4,5% για κάθε μήνα που υπολείπονταν του αντίστοιχου ορίου ηλικίας, το δικαίωμα αυτό καταργείται σταδιακά από 1-1-2010 αυξάνοντας κάθε χρόνο κατά 1 έτος το όριο ηλικίας από το 50ό στο 55ο έτος ,που ολοκληρώνεται το 2014 ενώ το ποσοστό μείωσης αυξάνεται από 4,5% σε 6%.
Μπαλάγκας Γιάννης
