Ταυτότητα επιδόσεων για όλους τους εκπαιδευτικούς

Σε τρεις φάσεις θα διεξαχθεί η αξιολόγηση χιλιάδων δασκάλων και καθηγητών, ενώ, μετά την ολοκλήρωσή της, οι αξιολογητές θα καταχωρίζουν όλα τα σχετικά στοιχεία στο ψηφιακό δελτίο αξιολόγησης του εκπαιδευτικού.

Στις περιπτώσεις, όπου ένας νηπιαγωγός, δάσκαλος ή καθηγητής θα χαρακτηρίζεται «ελλιπής», θα πρέπει να αναφέρεται και η αντίστοιχη πρόταση επιμόρφωσής του, προκειμένου να βελτιώσει τις ελλείψεις που παρατηρήθηκαν.
Κατά τη διάρκεια σεμιναρίου για στελέχη εκπαίδευσης που διεξήχθη μετ΄ εμποδίων λόγω κινητοποιήσεων των εκπαιδευτικών το τριήμερο 21 έως 23 Μαρτίου, οι σχολικοί σύμβουλοι που συμμετείχαν έλαβαν ένα ενημερωτικό φυλλάδιο - οδηγό 314 σελίδων στο οποίο περιλαμβάνονται λεπτομερώς οι διαδικασίες και τα κριτήρια αξιολόγησης, αλλά και τι θα γίνει με όσους εκπαιδευτικούς χαρακτηριστούν «ελλιπείς». Σύμφωνα με όσα προτείνονται, μέσα από το ενημερωτικό φυλλάδιο η αξιολόγηση των εκπαιδευτικών θα γίνει σε τρία στάδια:
Στο πρώτο στάδιο εισάγεται η φάση των προ-αξιολογικών συναντήσεων μεταξύ εκπαιδευτικού και αξιολογητή, που έχει ως βασικό σκοπό τη δημιουργία θετικού κλίματος και την εδραίωση του αμοιβαίου σεβασμού των εμπλεκομένων. Σύμφωνα με το σχέδιο του υπουργείου Παιδείας, ο αξιολογούμενος ενημερώνει τον αξιολογητή για τον τομέα ευθύνης του (τάξη, σχολική μονάδα, περιφέρεια, κ.λπ.), την υπάρχουσα κατάσταση και τους δικούς του ρόλους, προβληματισμούς και προτεραιότητες. Για τον σκοπό αυτό, μάλιστα, μπορεί να αξιοποιήσει και στοιχεία από τον ατομικό του φάκελο ή υπηρεσιακά παραστατικά.

Ενταση επικράτησε έξω από το υπουργείο Παιδείας όταν καθηγητές και δάσκαλοι προσπάθησαν να αποκλείσουν την πρόσβαση στους σχολικούς συμβούλους που ήθελαν να συμμετάσχουν στο σεμινάριο για την αξιολόγηση.

Ο αξιολογητής θα ενημερώσει τον εκπαιδευτικό για τις διαδικασίες που θα ακολουθηθούν και τον χρονικό προγραμματισμό τους, ενώ ο εκπαιδευτικός έχει τη δυνατότητα να προτείνει ημερομηνίες, μαθήματα και τάξεις για τις επισκέψεις. Ο αξιολογητής παρέχει, όταν του ζητηθούν, οδηγίες και βοήθεια για την προετοιμασία του εκπαιδευτικού με πλαίσιο αναφοράς τις ρουμπρίκες (σ.σ.: κλίμακες διαβαθμισμένων κριτηρίων για την αξιολόγηση).
Το δεύτερο στάδιο, που είναι και το σημαντικότερο εργαλείο για την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών, περιλαμβάνει την παρακολούθηση της διδασκαλίας από τον αξιολογητή, τις μεθόδους που εφαρμόζονται και κατά πόσο στο εκπαιδευτικό περιβάλλον της τάξης κυριαρχούν οι αρμονικές σχέσεις μεταξύ μαθητών καθηγητή. Ο αξιολογητής διερευνά μεταξύ άλλων αν ο εκπαιδευτικός επικοινωνεί με τους μαθητές του, αν ανταποκρίνεται στα μηνύματα, τα αιτήματα και τις ανάγκες των μαθητών του και κατά πόσο οργανώνει με άρτιο τρόπο την καθημερινότητα της σχολικής ζωής και διαχειρίζεται με τους μαθητές του τις διαφωνίες, αντιπαραθέσεις και συγκρούσεις.

Στο τρίτο στάδιο πραγματοποιούνται και πάλι συναντήσεις μεταξύ εκπαιδευτικού - αξιολογητή όπου συζητείται η όλη διαδικασία που ακολουθήθηκε και θέματα όπως οι στόχοι, η ροή και η συνεκτικότητα της διδασκαλίας, ο τρόπος στήριξης των μαθητών και ο τρόπος υλοποίησης των στόχων. Σε αυτό το πλαίσιο, επισημαίνονται εκ μέρους του αξιολογητή θετικά στοιχεία της διδασκαλίας καθώς και στοιχεία που θα μπορούσαν να είχαν αντιμετωπιστεί αποτελεσματικότερα. Ακολουθεί συζήτηση για τους τρόπους βελτίωσης του εκπαιδευτικού έργου.
Μετά την ολοκλήρωση των φάσεων αξιολόγησης των εκπαιδευτικών, οι εμπλεκόμενοι αξιολογητές καταχωρίζουν ηλεκτρονικά τις βαθμολογίες τους στο ψηφιακής μορφής δελτίο αξιολόγησης του εκπαιδευτικού.

«Είμαστε υπέρ της αξιολόγησης υπό την προϋπόθεση να μην έχει τιμωρητικό χαρακτήρα και να μη συνδέεται με απολύσεις», είπε στο «Εθνος» ο σχολικός σύμβουλος Θεμιστοκλής Μακάντασης

Σε αυτό αποτυπώνεται η βαθμολογία ανά κριτήριο αξιολόγησης, ο τελικός βαθμός καθώς και πώς χαρακτηρίζεται ένας εκπαιδευτικός (ελλιπής 0-30 βαθμοί, επαρκής 31-60, πολύ καλός 61-80, εξαιρετικός 81-100). Ακόμη στο ψηφιακό δελτίο αξιολόγησης θα υπάρχει ενότητα όπου θα καταχωρίζουν οι αξιολογητές την έκθεσή τους (σχόλια, υποδείξεις, κρίσεις κ.λπ.). Το δελτίο θα κοινοποιείται στον αξιολογηθέντα, στους αξιολογητές που έλαβαν μέρος, στον διευθυντή της σχολικής μονάδας στην οποία ανήκει ο αξιολογηθείς εκπαιδευτικός και στην αντίστοιχη Διεύθυνση Εκπαίδευσης.
Σεμινάριο για όσους κριθούν «ελλιπείς»
Σύμφωνα με όσα προβλέπονται στο σχέδιο του υπουργείου Παιδείας για την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών, για τις περιπτώσεις που χαρακτηριστούν κάποιοι «ελλιπείς», συγκεντρώνοντας δηλαδή έως 30 βαθμούς με άριστα το 100, θα πρέπει στη συνέχεια να συμμετάσχουν σε στοχευμένα επιμορφωτικά σεμινάρια, προκειμένου να βελτιώσουν τις αδυναμίες που έχουν εντοπιστεί.

Το ενημερωτικό φυλλάδιο για τους συμβούλους.

Οπως ορίζεται, ο αξιολογητής ο οποίος έκρινε έναν εκπαιδευτικό «ελλιπή» θα πρέπει να καθορίζει και την πρόταση της επιμόρφωσης.
Σε γενικές γραμμές, ελλιπείς θα κρίνονται όσοι εκπαιδευτικοί δεν έχουν καλές σχέσεις με τους μαθητές, εφόσον μεταξύ αυτών και των μαθητών υπάρχει ουδέτερο έως και ψυχρό κλίμα και αρκετοί μαθητές έχουν αρνητικές τάσεις προς τη σχολική ζωή της τάξης. Επίσης, εάν διαπιστωθεί από τον αξιολογητή ότι η προετοιμασία του περιεχομένου της διδασκαλίας είναι ανύπαρκτη, ελλιπής ή εσφαλμένη στο μεγαλύτερο μέρος, τότε θα κρίνεται αρνητικά. Με τον ίδιο τρόπο θα χαρακτηρίζεται εφόσον παραμελεί τον χώρο και την παιδαγωγική λειτουργικότητα της τάξης, δεν φροντίζει για θέσπιση κανόνων, δεν μεριμνά για τη διαχείριση προβλημάτων συμπεριφοράς και δεν αντιμετωπίζει ανάρμοστες μορφές συμπεριφοράς των μαθητών με παιδαγωγικό τρόπο.

Μετ' εμποδίων η επιμόρφωση αξιολογητών
Σκηνικό σύγκρουσης για άλλη μία φορά με αφορμή σεμινάριο επιμόρφωσης στελεχών εκπαίδευσης για την επικείμενη αξιολόγηση των εκπαιδευτικών στήθηκε την Παρασκευή το μεσημέρι, έξω από το υπουργείο Παιδείας, όπου δεκάδες καθηγητές και δάσκαλοι είχαν συγκεντρωθεί προκειμένου να αποκλείσουν την πρόσβαση σε όσους σχολικούς συμβούλους ήθελαν να συμμετάσχουν.
Το σεμινάριο αφορούσε την επιμόρφωση σχολικών συμβούλων δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης καθώς και προϊσταμένων επιστημονικής και παιδαγωγικής καθοδήγησης πέντε περιφερειών.
Εκπαιδευτικοί -αρκετοί εκ των οποίων έχουν τεθεί σε καθεστώς διαθεσιμότητας- που έδωσαν το «παρών» στη συγκέντρωση, ανέφεραν ότι δεν είναι δυνατό την ώρα που απολύονται καθηγητές τεχνικών ειδικοτήτων, να προχωράει το έργο της αξιολόγησης, με το οποίο προωθείται -όπως έλεγαν- η απόλυση και άλλων συναδέλφων τους. Οι σχολικοί σύμβουλοι που έφτασαν στο σημείο εμποδίστηκαν να εισέλθουν στον χώρο του υπουργείου Παιδείας, χωρίς όμως να σημειωθούν επεισόδια. Οι διάλογοι μεταξύ εκπαιδευτικών και σχολικών συμβούλων ήταν ενδεικτικοί της κατάστασης που έχει δημιουργηθεί με αφορμή την επικείμενη αξιολόγηση.
«Αναποτελεσματικό»
Σχολικοί σύμβουλοι απευθυνόμενοι στους συγκεντρωμένους εκπαιδευτικούς ανέφεραν πως «αυτό που κάνετε δεν είναι αποτελεσματικό», για να προσθέσουν «πως δεν θέλουμε φοβισμένους εκπαιδευτικούς και δεν νομοθετούμε εμείς». Κάποιοι υποστήριξαν ότι η παρεμπόδιση των σχολικών συμβούλων δεν αποτελεί δημοκρατική πράξη, με τους εκπαιδευτικούς να ανταπαντούν πως «έτσι κι αλλιώς δεν έχουμε δημοκρατία».
Οσοι μάλιστα είναι σε καθεστώς διαθεσιμότητας, τόνισαν πως «εμείς δεν περάσαμε από αξιολόγηση και μας απολύουν. Για κάποιους από εμάς τελειώνει η επαγγελματική μας ζωή» και απευθυνόμενοι στους σχολικούς συμβούλους τούς έλεγαν «ή θα μείνετε μαζί μας ή θα φύγετε».
Ο σχολικός σύμβουλος Μουσικής της Περιφέρειας Πελοποννήσου Θεμιστοκλής Μακαντάσης τόνισε στο «Εθνος» πως «είμαστε υπέρ της αξιολόγησης αλλά με την προϋπόθεση να μην έχει τιμωρητικό χαρακτήρα και να μη συνδέεται με απολύσεις».
Πρόσθεσε πως για όσους κριθούν ότι έχουν ελλείψεις θα πρέπει να γίνουν επιμορφωτικά σεμινάρια και τόνισε πως πρέπει να χτιστεί μία σχέση εμπιστοσύνης μεταξύ εκπαιδευτικών-σχολικών συμβούλων.Ο κ. Μακαντάσης υποστήριξε πως δεν μπορούν οι σχολικοί σύμβουλοι να μπαίνουν με την προστασία των ΜΑΤ στα σεμινάρια επιμόρφωσης για να καταλήξει ότι οι σχολικοί σύμβουλοι δεν ανήκουν σε διαφορετικό στρατόπεδο από τους εκπαιδευτικούς.
ΤΙ ΠΡΟΒΛΕΠΕΤΑΙ
Τα κριτήρια και οι συντελεστές βαρύτητας
Οπως ορίζεται στο σχετικό Π.Δ, πέντε είναι τα βασικά κριτήρια τα οποία θα συνυπολογιστούν για την αξιολόγηση νηπιαγωγών, δασκάλων και καθηγητών. Πιο συγκεκριμένα:
1. Εκπαιδευτικό περιβάλλον (συντελεστής βαρύτητας 0,75): Διαπροσωπικές σχέσεις και προσδοκίες. Παιδαγωγικό κλίμα στη σχολική τάξη. Οργάνωση της σχολικής τάξης.
2. Σχεδιασμός, προγραμματισμός και προετοιμασία της διδασκαλίας (συντελεστής βαρύτητας 0,50): Βαθμός αντίληψης των δυνατοτήτων και αναγκών των μαθητών για τη διαμόρφωση του σχεδιασμού της διδασκαλίας.
3. Διεξαγωγή της διδασκαλίας και αξιολόγηση των μαθητών (συντελεστής βαρύτητας 1,25): Προετοιμασία μαθητών για τη διδασκαλία. Διδακτικές ενέργειες και εκπαιδευτικά μέσα.
Ενέργειες μαθητών κατά τη διαδικασία μάθησης. Εμπέδωση της νέας γνώσης και αξιολόγηση των μαθητών.
4. Υπηρεσιακή συνέπεια και επάρκεια (συντελεστής βαρύτητας 1,50): Τυπικές υπαλληλικές υποχρεώσεις. Συμμετοχή στη λειτουργία της σχολικής μονάδας και στην αυτοαξιολόγησή της. Επικοινωνία και συνεργασία με γονείς και φορείς.
5. Επιστημονική και επαγγελματική ανάπτυξη (συντελεστής βαρύτητας 1): Τυπικά προσόντα και επιστημονική ανάπτυξη. Επαγγελματική ανάπτυξη.
Με βάση πάντως το Π.Δ. 152/2013, ένας εκπαιδευτικός μπορεί να θεωρηθεί «ελλιπής» σε ένα από τα κριτήρια καθεμιάς από τις πέντε κατηγορίες κριτηρίων. Μπορεί, δηλαδή, να είναι συνολικά «ελλιπής» στα 5 από τα 14 κριτήρια των πέντε κατηγοριών (ποσοστό 36%) και να θεωρείται γενικά «επαρκής» ακόμη και «πολύ καλός». Διευκρινίζεται ότι συνολικά τα κριτήρια είναι 15 και όχι 14, καθώς σε ένα κριτήριο (αυτό της επιστημονικής ανάπτυξης) οι αξιολογούμενοι κατατάσσονται αυτομάτως στο «επαρκής», διότι είχαν τα προβλεπόμενα προσόντα σπουδών για τον διορισμό τους, κάτι που δεν μπορεί να αμφισβητηθεί.
Ωστόσο, διευκρινίζεται ότι δεν μπορεί ο εκπαιδευτικός να είναι ελλιπής σε δύο από τα κριτήρια της ίδιας κατηγορίας και να θεωρηθεί γενικά «επαρκής».

ΝΙΚΟΛΙΤΣΑ ΤΡΙΓΚΑ - ΜΙΧΑΛΗΣ ΝΙΒΟΛΙΑΝΙΤΗΣ
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΧΑΡΗΣ ΓΚΙΚΑΣ